පුවත් පත් කාටූන්

                  පුවත් පත් කාටූනය පිළිබදව මහත් උනන්දුවක් වර්තමානයේ ඇතිවී ඇත. අද වන විට කාටූන් මුද්‍රිත මාධ්‍යයට පමණක් සීමා නොවී විද්‍යුත් මාධ්‍ය මගිනද ප‍්‍රචාරණය වන්නේ  එබැවිනි.  සමාජයේ සිදු වන යම් සිදුවීමක් හාස්‍ය උපහාසය මුසුකර අඳිනු ලබන චිත‍්‍රය කාටූන් චිත‍්‍රයක් ලෙස සරළව අර්ථ කතනය කළ හැක. කාටූන් චිත‍්‍රයද ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේ ලක්ෂණයක් වන බැවින් අන් කලාවන්හි මෙන්ම කාටූන් කලාවෙහිද අඩු ලුහු`ඩු කම් ස්මතු වීමද නොවැළැක්විය හැකි ය. සාක්ෂරතාවක් නොමැති ජනතාවට පවා නරඹා පැහැඳිලි අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට තරම්  ප‍්‍රබල මාධයයක් ලෙසින් මෙය හඳුනා ගත හැක. එසේම සමාජ විරෝධී කාරණාවක් වුවද කාටූන් හරහා උපහාසය හාස්‍යය මුසුකර ඉදිරිපත් කිරීමේ ශක්‍යතාවය කාටූන් නිර්මාණ ශිල්පියා සතුව ඇත.

                කාටූන් චිත‍්‍ර කලාවේ ඉතිහාසය ඉතා ඈත අතීතයකට දිව යන්නකි. එය අවම වශයෙන්මීට ශත වර්ෂ හතකට පමණ පූර්වයෙන් බිහි වන්නට ඇතැයි මත පල කරයි.චිත‍්‍ර කලාව ඈත අතීතයේ සිටම අදහස් ප‍්‍රකාශ කිරීම සඳහා යොදා ගත්මාධ්‍යයක් බව ලැස්කෝ හා ඇල්ටර්මීරා වැනි ගුහාශ‍්‍රිත චිත‍්‍ර වලින් හඳුනාගත හැක. කාටූන් චිත‍්‍ර කලාවේ ඉතිහාසය පිළිබඳව විමසීමේදී හාස්ේ‍යා්ත්පාදන ලක්ෂණ සහිත චිත‍්‍ර කිහිපයක්  පොම්පෙයි නුවරින්ද හමුවී ඇත. එසේම යුරෝපයේ ඇතැම් පල්ලිවලින්ද හමුවූ ගාර්ගොයිල්ස් යනුවෙන් හැඳින්වෙන නිර්මාණද විකට ස්වරූපයක් ගන්නා බව චිත‍්‍රකලා ඉතිහාසඥයන් පවසයි. මෙම කාටූන්කලාවද චිත‍්‍ර කලාවෙන් පෝෂණය වූ මාධ්‍යයකි.

                    මෙම චිත‍්‍ර කලාව අනිබාල් හා අගොස්තිනො යන ස්පාඤ්ඤ ජාතික දෙසොහොයුරන් අතින්ඉදිරියට වඩාත් පැමිණි බව පිළිගැනේ. 16 වන සිය වසේදී ඔවුන් නූතන කැලි කේදරය නිමවා ඇත. නව කලාවක් ලෙසින්කාටූන් කලාවේ මූලික පසු බිම මෙලෙස සැකසුනද මෙම කලාව ජනතාව අතරට පැමිණියේ ජාතික සටන් හා බැඳි පුවත් පත් ඇසුරිනි. 1754 මැයි 9 වන දින බෙංජමීන් ෆ්රැුන්කිලීන් නම් ඇමරිකානු කාටූන් නිර්මාණ ශිල්පියා පෙන්සිල්වියා ගැසට් පත‍්‍රයට සුවිශේෂී කාටූනයක් ඇද ඇත. එනම් එය කොටස් අටකට වෙන්වුණු නාගයෙකු ගේ රූපයකි. මෙම කාටූනය ”එක් වෙනු නැත් නම් මිය යනු ලෙස නම් කර ඇත”.(න්‍දසබ දර ෘසැ*ග

 කාටූන් කලාව දකුණු ඇසියාවට පැමිණියේ 1900 කාලවකවැනුවේ බව හඳුනාගත හැක. මෙහිදි දේශපාලන කාටූන් ලංකාවට හා ඉන්දියාවට රැුගෙනවින් ඇත්තේ ඉංශ‍්‍රීසීන් විසිනි. නමුත් නිදහස ලැබීමට පුර්වයෙන් දේශපාලන කාටුන් කලාවක් තිබුණු බවට සාධක ලැබී නැත. ලංකාවේ පුවත්පත් කාටූනයක් මුල් වරට පළවූයේ 1930 දශකයේ ය. එය ””මුදලාලි” නමින් දිනමිණ පත‍්‍රයේ පළවී ඇත. මේ දශකයේම එම් එස් පෙරේරා විසින් ස්වදේශ මිත‍්‍රයා පුවත් පතට පළමු දේශපාලන කාටූනය එක් කර ඇත. එය ඩොනමෝර් කොමිසමේ වාර්තා විවේචනය කර අදින ලද්දකි. ශ‍්‍රී ලංකාව නිදහස ලැබීමත් සම`ගම ඔබ්රි කොලට් ජි එස් ප‍්‍රනාන්දු අමිත අබේසේකර ජෙෆ්රි යූනූස් එබ්ලිව් ආර් විජේසෝම වැනි කලාකරුවන් කාටූන් කලාව නොයෙක් පරාසයන් කරා දියත්කරන්නට  විය.

            සාමාන්‍ය පුවත්පතක කිහිප ආකාරයෙකින්ම කාටූන් දැකගත හැකි වුවද මෙහිදී වඩාත් ප‍්‍රචලිත වී ඇත්තේ දේශපාලන කාටූන්ය. මෙම කාටූන් සඳහා බොහෝ විට සමකාලීන සිදුවීම් පාදක වී ඇති එම කාටූන් කතු වැකකි පිටුවේ හෝ වෙනත් කලු සුදු පිටුවක පළවීම හඳුනා ගත හැකි විය. එසේම කාටූන් කතු වැකකි තරමටම ප‍්‍රබල වනු හඳුනාගත හැක. මෙහිදි වැදගත්ම සාධකය වනුයේ සංකේත භාවිතයයි. මෙම`ගින් කැපීපෙනෙන පුද්ගලයන් උපහාසයට ලක්කිරීමට ප‍්‍රයත්න දරනු හඳුනාගත හැකි අතර ඔවුන්ගේ ශරීරයෙහි යම් යම් වෙනස්කම් කිරීමටද ශිල්පියා පෙළඹේ. නිදසුන් ලෙස දෙබීඞී මතයක එළ්ඹ ගෙනසිටි රජීව් ගාන්ධි උපහාසයට ලක්කිරිම සඳහා කාටූන් නිර්මාණශිල්පී චන්ද්‍රසෝමයන් විසින්  පිනෝකියෝ කතාවෙන් ලද ආභාෂය මත දිග්වූ නාසයක් සහිතවය.එසේම ප‍්‍රජා අයිතිය අහෝසිකරන ලද සිරිමාවෝ බණ්ඩාරණායක මැතිනියව කාටූනයට න`ගා ඇත්තේ කකුලේ ගැටගසන ලද යකඩ බෝලයක් සහිතවය. සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුගේ හිස සිරුරේ උසින් 1/8 පමණ වුවද කාටූන් ශිල්පියා විසින් චිත‍්‍රයක හිස 1/3 හෝ අඩක් පමණ වන ලෙස ඇඳීමට හුරු වී ඇත.

             වර්තමානය වන විට කාටූන් නිර්මාණ ශිල්පීන් විසින් සිය කාටූන් නිර්මාණ එක් රැුස් කර කෘති නිර්මාණය කර ඇත. මෙවැනි කාටූන් එකතුවක් ලෙස බන්දුල පද්ම කුමාරයන්ගේසංස්කරණයෙන් යුත් මුල් පිටුවට ගෙනා කාටූන් කෘතිය දැක්විය හැක. විටෙක ජනාධිපති ජේ ආර් ජයවර්දනයන්  කාටූන් නිර්මාණ ශිල්පී කොලට් ට කළ ප‍්‍රකාශයක මෙසේ දැක්වේ.

”කොලට් තමුසෙ ඩඞ්ලිව අඳින කොට ගිරා හොට නහයයි පයිප්පෙයි දානවා. බණ්ඩව අඳින කොට ජාතික ඇඳුමයි පයිප්පෙයි කණ්ණාඩි කුට්මමයි දානවා.මාවඅඳින කොට විශාල නහයක් දානවා...”

කාටූන් නිර්මාණ ශිල්පියා සමාජය සංස්කෘතිය දේශපාලනය සම්බන්ධ ගැටලු පිළිබඳ කතා කිරීමේදී තමා ජනතාව නියෝජනය කරමින් පෙනී සිටින සංකේතය ලෙස කරයුතු කැරනු ලබයි. ඒ අනුව අතීතයේ පටන්ම ජී. එස්. පෙරේරාගේ අන්කල් ක‍්‍රිස්මස්, මාක් ගයිරන් ගේ සිම්පල් සිමියොන්, කොලට් ගේ සිටිසන් පෙරේරා, විජේසෝමගේ පුංචි සිංඤෙ යූනුස් ගේ අප්පුහාමි අමිත අබේසේකර ගේ රාළහාමි වැන චරිතවල පටන් අද වන විට දාස හපුවලානයන් ගේ සුවාරිස් වැනි සංකේත චරිත දක්වා චරිත කිහිපයක් හඳුනාගත හැක. මම චරිත තුළින් හෙළි කරන්නේ සමාජ යථාර්ථයයි.

              එසේම අතිතයේ සර් ජෝන් කොතලාවල, ජේ. ආර් ජයවර්ධන, ටී.බී ඉළංගරත්න වැනි දේශපාලනඥයින් තමාව උපහාසයට ලක්කළ කාටූන්  නිර්මාණ ශීල්පින් සමග බොහෝ සුහදශීලීව කට යුතු කළ බව දැක් වුවද ඇතැම් විට මෙම සබඳතා බිඳී ගිය අවස්ථාද දැකිය හැක.අද වන විටද එම තත්වය හඳුනාගත හැක. එක්තරා අවස්ථාවක තමාව උපහාසයට ලත් කරන ලද ජී. එස්. පෙරේරා කාටූන් ශිල්පියාට ටී.බී ඉළංගරත්නයන් මෙසේ කවියක් යවා ඇත

මට ගහන ගැහුමින්

ඔබට සැපත්ක වේ නම්

තව තවත් ගහමින්

සැපත ළංකර ගන්න යහමින්

මෙහිදී ඡුන්දයෙන් දිනා ඇමති කෙනෙක් බවට පත්වූ ටී.බී ඉළංගරත්නයන්ට ජී. එස්. පෙරේරා මෙලෙස කවියෙන්ම පිළිතුරු සපයා ඇත,

ඔබ දිනුම් ලද තැන

ඵවතින මිනස් යහගුණ

ආදරය පිළිගෙන

බැණුම් අසමින් සිනාසෙනු මැන